W 1902 roku pionier rodzimej kinematografii, Kazimierz Prószyński, za pomocą skonstruowanego przez siebie biopleografu realizuje uchodzący za pierwszy polski film fabularny "Powrót birbanta". Kilka lat później, w 1909 roku, przy ulicy Grundmanstrasse w Katowicach powstaje Kino "Colosseum": pierwsze wybudowane w mieście od podstaw, zdolne pomieścić aż 400 widzów, z dumą reklamujące się jako "największy teatr kinematograficzny na Górnym Śląsku".

Po ponad 100 latach od tamtych wydarzeń, celebrując nostalgiczny powrót do kinematograficznej przeszłości, mamy przyjemność zaprosić Państwa na niezwykłe spotkanie filmowe, którym chcemy świętować symboliczne, przypadające na koniec 2019 roku, 110. urodziny katowickiego Kina Światowid. W programie spotkanie z wyjątkowymi gośćmi, projekcja pierwszego polskiego filmu fabularnego i prezentacja urządzenia kinematograficznego, które przeniesie nas do początków kina niemego.


Doskonale znane ze swojego arthousowego i premierowego charakteru oraz spotkań z twórcami filmowymi katowickie Kino Światowid od lat 40. ubiegłego wieku działa w oficynie przy ulicy 3 Maja, dawniej - Grundmannstrasse. Dokładnie tam, gdzie w grudniu 1909 roku założono kino "Colosseum". Świadomi wieloletniej tradycji tego miejsca nie wyobrażamy sobie obchodów tej wyjątkowej rocznicy w oderwaniu od historii polskiej kinematografii. Dlatego w ramach obchodów urodzin Kina Światowid chcemy naszym Widzom zaprezentować bezprecedensowy w historii światowego filmu projekt: odtworzenie zaginionego podczas wojny "Powrotu birbanta" Kazimierza Prószyńskiego. Odtworzenia filmu przy użyciu skonstruowanego na podstawie fotografii biopleografu i z zachowaniem wszelkich prawideł ówczesnej sztuki filmowej podjęło się Narodowe Centrum Kultury Filmowej w Łodzi. Efekty mogliśmy podziwiać na tegorocznym Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych w Gdyni, gdzie odtworzony za pomocą zrekonstruowanego biopleografu "Powrót birbanta" z Jakubem Gierszałem w roli tytułowej pokazano na Gali Otwarcia Festiwalu.

"Powrót birbanta" zobaczymy już 30 stycznia 2020 roku o godz. 18.30. Pokazowi zrekonstruowanej wersji filmu towarzyszyć będzie szereg dodatkowych atrakcji: prelekcja na temat Kazimierza Prószyńskiego zwanego polskim Edisonem, pokaz dokumentu prezentującego proces rekonstrukcji filmu, warsztaty pokazujące w praktyce zasadę działania biopleografu oraz spotkanie ze Stanisławem Janickim, historykiem kina, autorem słynnego cyklu "W starym kinie", Januszem Królem, scenografem i autorem efektów specjalnych, który - wykorzystując techniki, którymi posługiwał się sam Prószyński - zrekonstruował biopleograf i umożliwił nam przeniesienie się do fascynujących początków kina oraz profesorem Rafałem Syską, dyrektorem Narodowego Centrum Kultury Filmowej w Łodzi i Piotrem Kuleszą, Kierownikiem Działu Wystaw i Zbiorów NCKF. Spotkanie poprowadzi Anita Skwara.

Partnerem wydarzenia jest Millenium Inwestycje Sp. z o.o.